Via RTL Late night hebben we mogen vernemen van auteur William Cortvriendt dat we dik zijn geworden door koolhydraten. WTF Cortvriendt?

Regelmatig vernemen uit de media een uitspraak over gezondheid of fitness en denken we WTF? In dit geval gaat het om de arts (niet praktiserend), William Cortvriendt, die tijdens RTL Late night beweerde dat er wetenschappelijk bewijs is dat we dikker worden van koolhydraten.

What the FAQ?

Na de uitzending kregen we meteen verschillende vragen en we gaan de meest gestelde in dit artikel beantwoorden, namelijk:

1. Zijn we dik geworden door koolhydraten?
2. Worden we dik van het hormoon insuline?
3. Vallen we af met minder koolhydraten?
4. Werkt het in de praktijk?

We gaan elk van deze vragen punt voor punt behandelen en uitleggen waarom ze niet kunnen kloppen:

1. Worden we dik van koolhydraten?

De obesitasepidemie in de Verenigde Staten zou, volgens Cortvriendt, het gevolg zijn van een toename in koolhydratenconsumptie. Dat blijkt nergens uit, maar als dat wel het geval zou zijn, dan wil het nog steeds niet zeggen dat de koolhydratentoename de epidemie heeft veroorzaakt.

Als de haan kraait, dan komt de zon op, maar niemand die zou durven beweren dat de zon opkomt omdat de haan kraait. Dat twee dingen (koolhydraten en obesitas) samenvallen wil nog niet zeggen dat het een het ander veroorzaakt. Cortvriendt verzint dus maar wat.

Een recente analyse van promovendus Kevin Bass toont namelijk aan dat vet- en niet koolhydratenverkoop toegenomen is. Het is niet alleen verzonnen, het is het zelfs ontkracht.

2. Worden we dik van insuline?

Insuline helpt bij de opslag van vet en remt de vetverbranding. Het heeft het hormoon een slechte reputatie bezorgd bij het slankminnend publiek. Aangezien koolhydraten de productie van insuline aanjagen, lijkt het logisch dat we vervetten door koolhydraten, een idee dat de koolhydraten-insulinehypothese wordt genoemd.

Dit idee bestaat al een eeuw, maar is door de bestselling wetenschapsauteur Gary Taubes opnieuw leven in geblazen. Taubes was zo overtuigd dat hij samen met arts Peter Attia, 50 miljoen dollar wist te verzamelen om het idee te onderzoeken aan de hand van 4 experimenten.

De uitslagen van 3 van deze onderzoeken zijn inmiddels bekend en ontkrachten het idee van een koolhydraat-insulinehypothese. Zowel Taubes als Attia zwijgen erover in alle talen en geloven er zelf niet meer in. De koolhydraat-insulinehypothese is met een recente analyse van 40 experimenten, ontkracht (Hall KD 2017). Het boek van Cortvriendt is daarmee net zo achterhaald als het idee dat de aarde plat is.

3. Vallen we af met minder koolhydraten?

Dat de koolhydraat-insulinehypothese incorrect is, wil nog niet zeggen dat zogenaamde lowcarb koolhydraten niet kunnen helpen. Cortvriendt beroept zich ook op onderzoeken waaruit blijkt dat lowcarb leidt tot meer gewichtsverlies.

Het probleem alleen is dat deze onderzoeken zijn uitgevoerd met een weegschaal. Dat is vervelend, aangezien een weegschaal zwaartekracht meet en niet hoeveel vet je verliest. Je raakt namelijk op een lowcarb dieet in eerste instantie water kwijt, zo weten we al sinds de vorige eeuw. Koolhydraten in het lichaam houden namelijk vocht vast.

Afhankelijk van je gewicht kan het tussen 1 tot soms wel 10 kg gewichtsverlies opleveren in enkele dagen. Het gemiddelde waterverlies is ongeveer 2 kg. Het is dan ook niet verwonderlijk dat een recente analyse (Mansoor N 2016) een voordeel toont van lowcarb diëten met een gemiddeld gewichtsverschil van 2,7 kg ten opzichte van highcarb diëten. Alleen onderzoeken waarin het lowcarbdieet minder dan 20 energieprocent aan koolhydraten bevatte werden meegenomen en dat is heel laag.

Hoe minder koolhydraten, hoe meer water je verliest, maar zelfs dan is een verschil van 2.7 kg niet om naar huis te schrijven. In het interview had Cortvriendt niet over lowcarb, maar over minder koolhydraten en misschien is 20 energieprocent te laag. Gelukkig is er een recente analyse waarin men onderzoeken heeft opgenomen met 25 tot 35 energieprocent aan koolhydraten (Snorgaard Ole 2017).

Ondanks een substantieel verschil met de highcarbgroepen die tussen de 45 en 65 energieprocent zaten, blijkt er geen verschil te zijn in gewichtsverlies. Niet na 3 maanden, niet na een jaar en ook niet na 5 jaar. Cortvriendt die beweert wetenschappelijk te werken, vertelt heel duidelijk een half verhaal.

4. Werkt het in de praktijk

Cortvriendt beroept zich naast zijn wetenschappelijke onderbouwing, die aan alle kanten rammelt, ook nog op resultaten uit de praktijk. Die zullen er ongetwijfeld zijn, maar dat geldt voor elk dieet. Zoek op het woord dieet op Amazon en je zult meer dan 200.000 titels terugkrijgen.

Elke titel heeft positieve testimonials, ook van de boeken waarvan het koolhydraatgehalte zo hoog is dat ze uit je oren spuiten. Jimmy Moore, een man die net als Cortvriendt boeken schrijft waarin hij koolhydraten aanwijst als oorzaak van de overgewichtsepidemie, bewijst dat je van lowcarb niet af hoeft te slanken (zie foto verderop).

Recent hebben de arts Norbert van den Hurk en Hans van Kuijk hun resultaten bekend gemaakt van de  lowcarbadviezen aan patiënten in het dorp Leemde. Daaruit bleek dat sommigen gewicht verloren, terwijl anderen aankwamen. Het is overduidelijk dat koolhydraten schrappen geen garantie geven op slanke lijn en daarom dus niet dé oorzaak kunnen zijn, zoals Cortvriendt beweert in de uitzending.

De obesitasepidemie in de Verenigde Staten, zou, volgens Cortvriendt, het gevolg zijn van een toename in koolhydratenconsumptie. Dat blijkt nergens uit, maar als dat wel het geval zou zijn, dan wil het nog steeds niet zeggen dat de koolhydratentoename de epidemie heeft veroorzaakt. Als de haan kraait, dan gaat de zon op, maar niemand die zou durven beweren dat de zon opkomt omdat de haan kraait.

Dat twee dingen (koolhydraten en obesitas) samenvallen wil nog niet zeggen dat het een het ander veroorzaakt. Cortvriendt verzint dus maar wat. Een recente analyse van promovendus Kevin Bass toont namelijk aan dat vet- en niet koolhydratenverkoop toegenomen is. Het is niet alleen verzonnen, het is het zelfs ontkracht.

Worden we dik van het hormoon insuline?

Insuline helpt bij de opslag van vet en remt de vetverbranding. Het heeft het hormoon een slechte reputatie bezorgd bij het slankminnend publiek. Aangezien koolhydraten de productie van insuline aanjagen, lijkt het logisch dat we vervetten door koolhydraten, een idee dat de koolhydraten-insulinehypothese wordt genoemd.

Dit idee bestaat al een eeuw, maar is door de bestselling wetenschapsauteur Gary Taubes opnieuw leven in geblazen. Taubes was zo overtuigd dat hij samen met arts Peter Attia, 50 miljoen dollar wist te verzamelen om het idee te onderzoeken aan de hand van 4 experimenten.

De uitslagen van 3 van deze onderzoeken zijn inmiddels bekend en ontkrachten het idee van een koolhydraat-insulinehypothese. Zowel Taubes als Attia zwijgen erover in alle talen en geloven er zelf niet meer in. De koolhydraat-insulinehypothese is met een recente analyse van 40 experimenten, ontkracht (Hall KD 2017).

Het boek van Cortvriendt is daarmee net zo achterhaald als het idee dat de aarde plat is.

Vallen we af met minder koolhydraten?

Dat de koolhydraat-insulinehypothese incorrect is, wil nog niet zeggen dat zogenaamde lowcarb koolhydraten niet kunnen helpen. Het probleem alleen is dat de onderzoeken, waaruit blijkt dat je sneller afslankt, zijn uitgevoerd met een weegschaal.

Dat is vervelend, aangezien een weegschaal zwaartekracht meet en niet hoeveel vet je verliest. Je raakt namelijk op een lowcarb dieet in eerste instantie water kwijt, zo weten we al sinds de vorige eeuw.

Koolhydraten in het lichaam houden namelijk vocht vast. Afhankelijk van je gewicht kan het tussen 1 tot soms wel 10 kg gewichtsverlies opleveren in enkele dagen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat een recente analyse (Mansoor N 2016) een voordeel ziet van lowcarb diëten met een gemiddeld gewichtsverschil van 2,7 kg ten opzichte van highcarb diëten.

Alleen onderzoeken waarin het lowcarbdieet minder dan 20 energieprocent aan koolhydraten bevatte werden meegenomen en dat is heel laag. Hoe minder koolhydraten, hoe meer water je verliest, maar zelfs dan is een verschil van 2.7 kg niet om naar huis te schrijven. In het interview had Cortvriendt niet over lowcarb, maar over minder koolhydraten en misschien is 20 energieprocent te laag. Gelukkig is er een recente analyse waarin men onderzoeken heeft opgenomen met 25 tot 35 energieprocent aan koolhydraten (Snorgaard Ole 2017).

Ondanks een substantieel verschil met de highcarbgroepen die tussen de 45 en 65 energieprocent zaten, blijkt er geen verschil te zijn in gewichtsverlies. Niet na 3 maanden, niet na een jaar en ook niet na 5 jaar. Cortvriendt die beweert wetenschappelijk te werken, vertelt heel duidelijk een half verhaal.

Werkt het in de praktijk?

Cortvriendt beroept zich naast zijn wetenschappelijke onderbouwing, die aan alle kanten rammelt, ook nog op resultaten uit de praktijk. Die zullen er ongetwijfeld zijn, maar dat geldt voor elk dieet. Zoek op het woord dieet op Amazon en je zult meer dan 200.000 titels terugkrijgen. Elke titel heeft positieve testimonials, ook van de boeken waarvan het koolhydraatgehalte zo hoog is dat ze uit je oren spuiten. Jimmy Moore, een man die net als Cortvriendt boeken schrijft waarin hij koolhydraten aanwijst als oorzaak van de overgewichtsepidemie, bewijst dat je van lowcarb niet af hoeft te slanken (zie foto verderop). Recent hebben de arts Norbert van den Hurk en Hans van Kuijk hun resultaten bekend gemaakt van de  lowcarbadviezen aan patiënten in het dorp Leemde. Daaruit bleek dat sommigen gewicht verloren, terwijl anderen aankwamen. Het is overduidelijk dat koolhydraten schrappen geen garantie geven op slanke lijn en daarom dus niet dé oorzaak kunnen zijn, zoals Cortvriendt beweert in de uitzending.

CONCLUSIE

Op basis van onze analyse is het heel duidelijk dat er helemaal geen wetenschappelijke basis is voor de low- of lowercarbadviezen van William Cortvriendt. Ook in de praktijk zie je dat de een gewicht verliest, terwijl de ander aankomt, net als bij alle andere diëten. Daarnaast is alles over koolhydraten al gezegd en het is onduidelijk wat het boek nu eigenlijk toevoegt, behalve de herhaling van leugens. Cortvriendt spreekt met minachting over experts die de verkeerde adviezen geven en dat maakt indruk aan tafel vol met amateurs, die geen onderzoeken lezen en moeten vertrouwen op zijn gezag als niet praktiserend arts. Als hij daadwerkelijk mensen wil helpen, dan nodigen we hem uit voor een debat, waarin hij gepast antwoord krijgt op zijn stellingen. Tot die tijd, Cortvriend, WTF?

De What de FAQ rubriek behandelt vragen die we krijgen naar aanleiding van misverstanden die via de media worden verspreid.

Bij Chivo weten we dat de moderne personal trainer kennis over voeding en trainen combineert met het aanleren van een juiste mindset om tot een optimaal resultaat te komen. Onze opleidingen worden daarom gevolgd door beginnende en gevorderde trainers die een flexibel en praktische raamwerk leren waarin dit wordt gecombineerd.

Meer info over:

– Opleidingen
– Het team

De analyse van promovendus Kevin Bass van het macronutriëntenverloop door de jaren in de Verenigde Staten, waaruit heel duidelijk blijkt dat alleen vet is toegenomen tijdens de opmars van de obesitasepidemie.

Jimmy Moore van La Vida lowcarb promoot al jaren minder koolhydraten, maar laat heel duidelijk zien dat je van lowcarb niet hoeft af te slanken. Foto is van zijn instagram (2018).

Geraadpleegde bronnen

• Hall KD (2017) A review of the carbohydrate-insulin model of obesity. Eur J Clin Nutr. 2017 Mar;71(3):323-326. Epub 2017 Jan 11. Review.
• Mansoor N (2016), Vinknes KJ, Veierød MB, Retterstøl K. Effects of low-carbohydrate diets v. low-fat diets on body weight and cardiovascular risk factors: a meta-analysis of randomised controlled trials. Br J Nutr. 2016 Feb 14;115(3):466-79
• Snorgaard O (2017), Poulsen GM, Andersen HK, Astrup A. Systematic review and meta-analysis of dietary carbohydrate restriction in patients with type 2 diabetes. BMJ Open Diabetes Res Care. 2017 Feb 23;5(1):e000354

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, worden opgeslagen of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever, Chivo.